Bir ilacın etkisi yalnız moleküllerinden gelmez; inanışlar, beklentiler, bağlam ve ilişki de tedavinin toplam gücüne ortak olur. Klinik bilim, bu görünmez ortak gücü “placebo etkisi” olarak adlandırır: etkisiz bir kapsül…
Ağrı, bedenin alarm sistemi olarak düşünülür; ama bu alarm yalnızca dokudan gelen sinyalleri değil, beynin anlam vermesini de taşır. Bir iğne batması kiminde “geçer gider” diye okunurken, başkasında “bu kötüye…
Şema terapisi, “neden hep aynı yere düşüyorum?” sorusuna hem psikolojik hem nörobiyolojik bir yanıt vermeye çalışan bütüncül bir yaklaşımdır. Temel kabullesi şudur: Erken dönemde karşılanmayan ihtiyaçlarımız —güvenli bağlanma, özerklik, gerçekçi…
Gündelik dilde “kendimi tutamadım”, “kendime hâkim oldum” diye anlattığımız şey, psikolojide inhibisyon ve özdenetim başlıkları altında çalışılır. İnhibisyon; uygunsuz, zamansız veya zararlı bir tepkinin başlatılmasını engellemeya da zaten başlamış bir…
Dikkat, zihnin “ışık demeti” olarak anılır; sahneyi aydınlatır, gereksiz ayrıntıyı karartır, hedefe giden yolu belirginleştirir. Psikolojide dikkat, seçici (neye odaklanacağımız), sürdürülen (ne kadar süre odakta kalacağımız) ve yürütücü/denetleyici (çatışma olduğunda…
Duygu ve biliş, uzun süre psikolojinin ayrı kutularında ele alındı: Biri “sıcak”, sezgisel ve hızlı; diğeri “soğuk”, analitik ve yavaş. Oysa gündelik yaşamda karar verirken, öğrenirken, hatırlarken ya da sosyal…
Duygusal düzenleme, bireyin belirli hedefler doğrultusunda duygu tepkilerinin başlatılmasını, sürdürülmesini, yoğunluğunu ve ifadesini değiştirme süreçlerinin tamamını kapsar. Günlük hayatta işlev görmek, ilişki kurmak, öğrenmek, yaratıcı üretime devam etmek ve etik…
Fobiler, belirli nesne ya da durumlara karşı orantısız ve kalıcı bir korku ile karakterize edilen, kaçınma davranışlarının zamanla genişleyerek işlevsellikte belirgin bozulmaya yol açtığı anksiyete bozukluklarıdır. Uçuş, yükseklik, asansör, köpek,…
Bipolar bozukluk, yineleyen mani, hipomani ve depresyon ataklarıyla seyreden; duygu durum, enerji ve etkinlik düzeylerinde uç değişimlere neden olan, yaşam boyu gidişi dalgalı bir ruhsal bozukluktur. Dünya genelinde yaşam boyu…
Anksiyete, tehlikeye hazırlayan kadim bir iç alarmdır; sorun, alarmın yer ve zaman ayarı bozulduğunda başlar. Modern yaşam; belirsizlik, hız, karşılaştırma ve performans baskısını artırdıkça bu alarm, sürekli çalan bir sirene…