Dünya üzerindeki belki de herkes sağlıklı, mutlu ve uzun bir ömür ister. Eski simyacılardan bugüne insanların bu arayışı hatta ölümsüzlüğü hedeflemesi oldukça ilginç bilim dallarının da doğmasına neden olmuştur. Bu bilim dallarından birisi olan gerontoloji de verdiği biyopsikososyal danışmanlık hizmetleri ile yaşlanmanın fizyolojik etkilerinin geciktirilmesi, kişinin kendini daha iyi tanıması ve daha anlamı sosyal ilişkiler sürdürebilmesi adına önemli müdahalelerde bulunur. Hekimlerin daha ziyade sağlığa, psikologların daha ziyade duyguduruma, sosyologların ise toplumsal değişkenlere odaklanmasına karşın gerontologlar sadece bu alanların da değil hukuk, ekoloji, antropoloji, sanat ve hatta mühendislik ve mimarlık gibi alanlarda dahi mutlu ve uzun bir yaşamın sırrını araştırır. Gerontologlar bu açıdan multidisipliner eğitimleri sırasında kazanmış oldukları bilgi ve beceriler ile bireylere ve toplumlara en iyi yaşlılık ve yaşlanma imkanlarını sağlamak için araştırmalar yapar, müdahale planları hazırlar, bu planları hayata geçirir ve ölçümler. Gerontolojik Değerlendirme Raporu (GDR) düzenleyerek bu konudaki gelişmeleri kısa, orta ve uzun vadede ölçen gerontologlar yaşlının kendisi, ailesi, bakıcısı ve çevresi ile iletişim kurarak öğrendiği sorunlar, tıbbi öykü, biyografik bilgiler, hali hazırda yararlanılan hizmetler ve yönlendirilebilecek hizmetler gibi bilgilere yer verir ve yaşlının düşme riski, bilişsel yeterliliği, psikolojik durumu, günlük yaşam aktiviteleri gibi alanlarda uygulanan test sonuçları rapora yansıtır. Ancak gerontolojik danışmanlık genç yaşlardan itibaren sağlıklı yaşam alışkanlıklarının kazandırılması ve psikolojik çatışmaların çözülmesi yoluyla başlatıldığında zaten yaşlılık döneminde görülebilecek birçok sorun ortaya çıkmadan çözümlenmiş olur. HOYA danışmanlık kapsamında gerontolojik danışmanlık hizmetleri sağlıklı yaşlanmak isteyen ve hayatındaki gelişmelerin yaşlanma sürecine etkisini merak eden kişilerin keşif sürecinde ve yaşlı hastaları olanların bakım ve sağlık hizmetlerinin planlanması ve takibi, uygun profesyonellerle kişileri bir araya getirmek, bakım ve tedaviye yönelik hasta uyumunu sağlamak ve taburculuk sonrası süreçte takip ile rehabilite edici ve koruyucu danışmanlık hizmeti sağlar. Bu esnada da yaşlı ve ailesinin yanında olur ve yaşamlarını kolaylaştırır.
Bakım vermek 24 saati alan ve oldukça zor bir iştir. Hasta yakınları iyi ve mutlu olmadığı sürece bakım hastasının da iyi ve güvende olması beklenemez. Bu açıdan yaşlı hasta ve ailesine yönelik gerontolojik danışmanlık hizmetleri çok önemlidir. Bu konunun yeni yeni farkına varılması ile şehir hastaneleri ve sağlık bakanlığının farklı kurumları bünyesinde gerontolog atamaları başlamış ve gerontolojik danışmanlık hizmeti devlet bünyesinde verilmeye başlanmıştır. Ancak gerontolojik danışmanlık hizmetlerinin oldukça yeni olması hem kamuda hem de özel sektörde yeni yeni yaygınlaşmasına neden olmaktadır.
Gerontoloji lisans eğitimini bitirdikten sonra ilgili mevzuata göre bakanlıkça uygun görülen gerontolojinin tıbbi uygulamaları ile ilgili ek eğitimleri alan ve belgelendiren gerontologlar aşağıda sıralanan uygulamaları yapabilir:
Gerontolojik Müdahale
- Gerontologların sorumluluğunda alana dair test, teknik ve yöntemleri uygular ve raporlar.
- Geriatrik hasta görüşmesi yapar
- Gerontolojik rehabilitasyon hizmeti, afet ve kriz ile özel alanlara yönelik gerontolojik destek hizmeti verir
- Taburcu olan geriatrik hastaların izlem, görüşme, danışmanlık hizmetlerine katkı sağlar.
Bakım Hizmetinin Planlanmasına Dair Müdahaleler
- Hastanın bakım ve tedavi süreci kapsamında değerlendirilebilmesi için özgün formları ve ölçme değerlendirme ölçütlerini (Düşme Riski Skalası, Dekübit Skalası, Ağrı Değerlendirme Skalası, MMSE, Denge ve Yürüme Testleri, GYA, EGYA Değerlendirme Testleri, Yaşam Kalitesi Değerlendirme Testleri, Uyku Kalitesi Değerlendirme Testleri, Sağlık Davranışı Değerlendirme Testleri, Depresyon Ölçeği, MNA, Gerontolojik Durum Formu vb.) hazırlar.
- Hastanın bakım ve tedavi süreci kapsamında değerlendirilebilmesi için standart ve özgün formları ve ölçme değerlendirme ölçütlerini (Düşme Riski Skalası, Dekübit Skalası, Ağrı Değerlendirme Skalası, MMSE, Denge ve Yürüme Testleri, GYA, EGYA Değerlendirme Testleri, Yaşam Kalitesi Değerlendirme Testleri, Uyku Kalitesi Değerlendirme Testleri, Sağlık Davranışı Değerlendirme Testleri, Depresyon Ölçeği, MNA, Gerontolojik Durum Formu vb.) kullanır
- Yaşlı hasta ve ailesini, hastaneye yatış yapıldığı andan itibaren taburculuğa ve evde bakıma hazırlar, gerekli eğitimleri verir
- Yaşlı hastanın kullanacağı ilaçların uygun koşullarda saklanmasını ve korunmasını sağlar, son kullanma tarihlerini kontrol eder ve yaşlı hastanın ilaçlarını doğru bir şekilde kullandığından emin olur
- Diğer sağlık çalışanları ile beraber hasta vizitine katılır, yaşlı hastanın tedavi ve bakım planının oluşturulmasına katkıda bulunur
- Yaşlı hasta bakımını değerlendirir, sorun ve gereksinimlerini belirler ve gerektiğinde ünite ve hasta viziti yapar.
Tıbbi Müdahaleler
- Hastanın Fiziksel Değerlendirilmesi
- Ağrı Skorlama
- Vital bulguların ölçümü ve takibi
- Sıcak ve Soğuk Uygulamalar
- Bası Yarası Risk Değerlendirme ve Tedavi
- Çoklu ilaç kullanımının önlenmesi ve basit ilaç uygulamaları
- Sıvı Takibi
- Hastaya Uygun Pozisyon Verme
- Temel İlk Yardım
- Yaşlıda bilişsel ve mental değerlendirme
Psikososyal Müdahaleler
- Biyografya çalışmalarını planlama ve yürütme
- Gözlem ve görüşme teknikleri ile yaşlıları değerlendirme
- Yaşlılık dönemindeki psikopatolojilerin ve normal yaşlanmanın ayrımı
- Psikolojik destek sunulması adına klinik psikolog eşliğinde gerekli planlamalar
- Yaşlılara yönelik terapötik aktivite uygulamaları
- Yaşlının sosyal durumunu değerlendirmek ve bu şartları iyileştirici danışmanlık ve yönlendirmeler
- Yaşlanan bireylerin ve ileri yaşlıların sosyal rehabilitasyonu ve işlevselliğini sağlayacak çalışmalar
- Ölüm ve yas sürecindeki yaşlılar ve yakınlarına yönelik manevi bakım
Önleyici Müdahaleler
- Yaşlıya uygun ergonomik ev içi ve ev dışı düzenleme ve uyarlamalar
- Yaşlı sağlığını koruma ve geliştirmeye yönelik politika yapımı süreçlerine katılım
- Sağlıklı ve aktif yaşama ve yaşlanmayı destekleyecek Uygulamalı Gerontolojik Hizmet modellerini oluşturma ve yaygınlaştırma (Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı himayesine devredilen Tazelenme Üniversitesi gibi)
- Yaşlılara yönelik telebakım, telesağlık ve telerehabilitasyon hizmetlerini kullanır ve sağlık sistemine entegre edilmesini destekler.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
Siz veya sevdiğiniz birinin yardıma ihtiyacı varsa, kendinizi daha iyi hissetmek istiyorsanız veya bakıma muhtaç yaşlı bir hastanız varsa gerontolojik danışmanlık seanslarımıza başvurun. Ücretsiz deneme seansı ve ayrıntılı bilgi için bize yazının altındaki formu doldurarak veya Whatsapp tuşumuzu kullanarak ulaşabilirsiniz.
…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..
